Dietrich Buxtehude (1637-1707)

 

 

D.  Tijdgenoten van Buxtehude en hun belangrijkste vocale werken

 

In onderstaand schema is geprobeerd ‘in samenhang’ de voorlopers  en tijdgenoten van Buxtehude weer te geven.

Van enige componisten die‘stijlverwantschap’ vertonen of veel  invloed hebben gehad in deze tijd, is aangegeven of en waar solomuziek voor altstem beschikbaar of vindbaar is. Over de keuze van deze componisten valt zeker te twisten.

 

 

 

Einde Middeleeuwen/Renaissance/Humanisme                    Absolutisme                                Barok                      Rationalisme            

Vorming                           Reformatie: Duitsland: Luther/ Calvijn/ contrareformatie kath. kerk

nationale staten              Concilie van Trente: 1545-1563

                                                                  Engeland: Anglicaanse kerk (Hendrik VIII/Elizabeth I

                                                                  Frankrijk: Hugenoot - na herroeping Edict van Nantes in 1685- katholiek                      -- Franse revolutie 1789

                                                                  Nederland: Calvijn                                 

1400               1500  Karel V/ Philips II                1600         Dl: 1618-1648  30 jarige oorlog                        1700                           1750

                                                                               Eng: Cromwell ca. 1650 /Restauratie 1660          1688 Glorious Revolution

Klavecimbel; Polyfonie,

Wereldlijk: madrigaal

Kerkelijk: mis/  motetten

a capella; contrapunt

Boekdrukkunst; overgang naar monodie:  Fr chanson/

It. --Eng. madrigaal

N. Duitsl. reformatie: koraal

Componisten in dienst van adel/ kerk: gelegenheids-stukken; meer monodie , één stem met b.c.

Cantates: wereldlijk en geestelijk ; Anthems (Eng.)

“Hoofse muziek”, m.n. in Frankrijk (monodisch/ luit)

Opkomst piano

Componisten nog altijd in dienst van adel/ kerk

 

 

 

 

 

(N.)  Duitsland

 

1.H.L. Hassler (1564-1612) (Augsburg)  leerling van

A. Gabrieli (Venetie)

 

2.M.Praetorius(1561-1621) (Dresden/Halle) vocaal + instr. werk

(zie ook  instr.): Nederland: Sweelinck (Fr. chansons/ It. madrigalen)--invloed op Duitsland: S. Scheidt (1587-1654);  A. Krieger (1634-1666), ll. van Scheidt, strofisch sololied; F. Tunder (1614-1667 )

Duitsland/  Scandinavië :

C. Geist (1650-1711) lijkt qua werk op Buxtehude

 

H. Schütz (1585-1672)-ll. in Venetië van G. Gabrieli; werkte er met Monteverdi; Kassel/ Dresden; volgde Hassler op; eerste Duitse opera; invloed op J. H. Schein (1686- 1730) (Weimar/ Leipzig);  J. C. Bach  (1642-1703) + broer J.M. Bach (1648-1694)

Duitsland: G.P.Telemann (1681-1767) Luthers; door Lully,Vivaldi, Scarlatti  beïnvloed;

J.S. Bach (1685-1750)

 

 

Rome/ Florence (Medici): G. Caccini (1550-1618);

S. d `India (ca. 1582-1629); L. Marenzio (1553-1599)

Napels: C. Gesualdo (ca. 1560-1613)

Florence: J. Peri (1561-1633) ‘dramatisch recitatief’

Napels/Florence (Medici) A.Scarlatti (1660-1725) ; vader v. D. Scarlatti (zie instr.) ; invloed op Händel;

Napels: G.B. Pergolesi (1710-1736)

 

 Venetië  A. Willaert (1490-1562); C. de Rore (1515/6- 1565); A. Gabrieli (1510-1586) was leerling van Willaert     

G. Gabrieli (1555-1612) (zie ook instrumentaal);

Cl. Merulo (1533- 1604)

Ferrara/Venetië: A. Grandi (1575-1630 – studeerde bij G. Gabrieli/assist. van Monteverdi/ invloed op Schütz; G. Legrenzi (1626-1690); opera`s/ oratoria (+instrum.)

Venetië  A. Vivaldi(1678-1741)- - invloed op Bach

G. Rovetta (ca. 1595-1668): ll.van G.Gabrieli/ verm. ll. van Monteverdi/volgde Grandi op (motetten/ psalmen); P. F..Cavalli (1602-1676), ll. van Monteverdi, volgde Rovetta op; dramatische aria`s/opera`s; G. Carissimi (1605-1674)  (Rome): cantates/ oratoria; A. Cesti (1623-1669) in Rome ll. van Carissimi; 

(Venetië)Rome/Hannover:

A. Steffani (kamerduetten: invloed op Händel)

Duitsl. / Rome/ Engeland: Händel (1685-1759):  beïnvloed door velen;

 

 

 

Mantua/ Venetie: C. Monteverdi (1567-1643)

strofische solozang/ scheiding recitatief- aria

 Rome/Antwerpen/München: O. di Lasso(ca1532-1594)

 

Franco/Vlaamse school: J. Ockeghem (ca.1420-1497);

G. Dufay (1400-1474); J. Obrecht, H. Isaac, P. de la Rue;

N. Gombert; Clemens non Papa; J. Desprez (ca. 1450-1521); C. de Rore (1515/6- 1565); Beïnvloedde Andalusische school: C. Morales (1500-1533)

 

 

 

                

 

Romeinse school: G. P./ Palestrina (1526-1594) voortzetting Franco/Vlaamse school; veel religieuze  muziek   Castiliaanse school: T.L.de Victoria (ca.1548 -1611)  les v. Palestrina/ later  in dienst Philips II

      

Reformatie in Engeland T. Tallis/ J. Taverner / W. Byrd (1543-1623)  bleef  kath.; veel Anglic. muziek;

O. Gibbons (1583-1625)+ T. Morley (1557-1602),

ll. van Byrd (+virginaal muziek)

Engeland:        

Dowland (1563-1626) Fr/ Duitsl/Venet./Flor. /Eng.  bleef katholiek!      

H. Purcell (1659-1695);  J. Blow (1649-1708):opera /anthems

 

       

Calvinisme in Frankrijk strenger: 150 psalmen

in volkstaal:  Goudimel en Claude le Jeune

Frankrijk: weinig Barok;;  veel hofballet/ pastorales-   Lully (1632-1687); M.A.Charpentier   (1634-1704): opera/ kerkelijke (kath.)muziek

Frankrijk:

J.P. Rameau(1683-1764)

 

 

Instrumentale muziek:(vaak i.c.m.  vocale muziek);               

In Venetië : G. Gabrieli (ca.1555-1612) neef van A. Gabrieli/ leerling van Willaert; ontstaan stile concertato

Rome: G. Frescobaldi (1583-1643)

Instrumentale muziek in Engeland Morley Gibbons , Purcell/ Blow (orgel);  in Frankrijk: L. Couperin  (klavec.) in Duitsland’:S. Scheidt (1587-1654)/ J. Froberger (1616-1667)/ Pachelbel (1653-1706)- (orgel). in Nederland: J.P. Sweelinck (1562-1621)-(orgel) invloed op Scheidt/ Scheidemann/ Praetorius

Instrumentaal in Duitsl.

J.Kuhnau(1660-1722)

J. Mattheson (1681-1764)  invloed op Händel

in Italie  D. Scarlatti

 

 

 

180px-Praetorius

180px-Claudio_Monteverdi

schein

a'scrallti  

gf

js bach

 vivaldi

M. Praetorius

H. Schütz

J. H. Schein

A. Scarlatti

G. F. Händel

J. S. Bach

A.Vivaldi

 

Beschikbaar solowerk voor altstem:   

 

Losse liederen (met piano) –sommige getransponeerd naar alt/mezzo ligging-  van vele Barokcomponisten zijn te vinden in:

Alte Meister des Bel Canto alt (mezzo) ; voor inhoud: deze link:

Edition Peters 3348b

Arie Antiche (Parisotti) deel 1, 2 en 3—vergelijkbaar met the Anthology of Italian song of the 17th and 18th centuries

Voor inhoudsopgave en vertalingen zie deze link

Ricordi / Schirmer

26 Italian songs and arias (medium/low  (Paton) met uitspraakregels en toelichting ; voor inhoud boek  zie deze link

Alfred Publishing

Italian Arias of the Baroque and Classical Eras – low version (Paton) uitspraakregels en toelichting  (boek en/of CD)

Alfred Publishing

Italian Songs of the 17th and 18th Centuries -2 volumes; voor inhoud zie deze link

International Music Company

 

Verdere uitgaven:

Naam componist (alfabetisch)

Solomuziek altstem; indien een uitvoering beschikbaar is met alleen orgel/ piano is deze uitvoering vermeld

‘Catalogus’

nummer

Bladmuziek gevonden in:

J.Christoph  Bach

Lamento:Ach dass ich Wassers g`nug hätte + orgel

 

WIMA Werner Icking(free score)

J.M. Bach

Auf, lasst uns den Herren loben  +orgel

 

WIMA-Werner Icking (free score)

J.S. Bach

Wie furchtsam wankten meine Schritten;altaria uit Allein zu dir Herr Jesu Christ

BWV33

Free-scores  (alle kerkcantates) met b.c.

idem alle kerkcantates

Wohl euch, ihr auserwählten Seelen ; altaria uit:  O ewiges Feuer

BWV 34

(altcantate) Geist und Seele wird verwirret (aria+rec/aria)

BWV35

Erfreute Zet; altsolo uit:Erfreute Zeit im neuen Bunde

BWV83

Ich will dich all mein Leben lang, o Gott von nun an ehren

Altaria uit: Sei Lob und Her`dem höchsten Gut

BWV117

Schäme dich, o Seele; altaria uit:Herz und Mund und Tat und Leben

BWV147

Jesu, lass dich finden; altaria uit:Mein liebster Jesus ist verloren

BWV154

Stirb in mir Welt ;rec.+ altaria uit Gott sol allein mein Herze haben

BWV169

(altsolocantate) Vergnügte Ruh

BWV170

Komm,leite mich, es ehnet sich mein Geist auf grüne Weide;

altaria uit: Er rufet seinen Schafen mit Namen

BWV175

Lobe, Zion, deinen Gott; altaria uit:Singet dem Herrn ein neues Lied

BWV190

Sende,Herr, den Segen;altaria uit:Ihr Tore zu Zion

BWV193

Hohe Messe: Qui sedes ad dexteram Patris+  Agnus Dei

BWV232

Free-scores (met orkest)+ Altarien Peters

Mattheus Passion:Buss und Reu+Erbarme dich+Kőnnen Tränen meiner Wangen

BWV244

Alt  Arien-Album Peters editie

Johannes Passion:Von den Stricken+ Es ist vollbracht

BWV245

Weihnachtsoratorium:Sclafe, mein Liebster + Nun wird mein Liebster+Schliesse, mein Herze

BWV248

G. F. Händel

45 Aria`s from Operas and Oratorios (low) (S. Kagen) inhoud

Ook aantal aria`s uit opera`s en Messiah in Alt Arien  Peters

 

Interrnational Music Company

Cantatas for alto and continuo (Bodleian library)

met toelichting;     inhoud

 

Oxford University Press –Music Department

Ombra mai + piano/klavecimbel

 

WIMA Werner Icking (freescore)

C. Monteverdi

Lamento d `Arianna

 

Acadia –free software

G.B. Pergolesi

Salve Regina  ( alt-versie ) strijkers + b.c.

 

Kunzelmann octavo

Stabat Mater (+piano)

 

Alt Arien-Album Peters/ Peters /Schirmer

H. Purcell

40 songs (low) (S.Kagen)  inhoud

 

International Music Company

H. Schütz

Bringt her dem Herren(Kleine geistliche Konzerte)+continuo

SWV283

WIMA Werner Icking  (freescore)

Ich danke dem Herrn (Kleine geistliche Konzerte) + continuo

SWV284

Was hast du verwirket  (Kl geistl. Konzerte)  + continuo

SWV307

Herzlich lieb hab ich dich  alt/strijkers+ bc

SWV348

(Nagel 1935—gebruikte bladmuziek)

F. Tunder

Salve mi Jesu  (wellicht eigenlijk van Rovetta)

Complete score met 5 violen

IMSLP

A. Vivaldi

 

 

Clarae stellae, scintillate  (+ 2 violen/altv./bas)

RV625

Toonkunst bieb Amsterdam

Filiae maestae Jerusalem (+2 violen/altv./bas)

RV638

Toonkunst bieb Amsterdam

Nisi Dominus (psalm  126) + piano

RV608

Ricordi (via Partitura-be)

Salve Regina +piano

RV616

Stabat Mater + piano

RV621

Cessate, omai cessate  (+violen, bas +b.c.)

RV684

WIMA Werner Icking (freescore)

 

 

 

 

                            Voor de hoofdstukken A, B en C  dient doorgelinkt te worden:

A.

Een korte biografie van Buxtehude

 

 

B.

De Barok:

1. wereldlijke en

2. kerkmuziek:

Rooms-katholieke en Lutherse muziek,

vocale en instrumentale ontwikkeling

C.

De plaats van Buxtehude in de Barok,

met de nadruk op zijn vocale muziek

 

 

 

 Terug naar de  Homepage