Voor de  fotoreportage van Lviv/Lemberg, klik hier

 

       Boven

     

 

Lviv/ Lemberg/ Lwów

   door de geschiedenis

 

 

In de 9de eeuw ontstond in het middelste

Dneprgebied als eerste Slavische vorstendom de ‘Kiever Rus’, waar de cultuur tot 1054 een hoogtepunt beleefde.

Van de naam ‘Rus’ is de naam van  de bevolkingsgroep ‘Ruthenen’ afgeleid.

 

Daarna streden velen om de heerschappij en in 1187 werd de

Kiever Rus in verschillende deelvorstendommen verdeeld.

In 1199 verenigde de Wolynische vorst Roman Mstyslavič de regio`s Galicië-

Wolynië. Hij versterkte zijn macht door een verbond met Byzantium.

Zij zoon Danylo Romanovyč (1201-1264) zette zijn beleid voort.

3 de Kiever Rus

 

 

In 1256 stichtte Danylo  Lviv ter ere van zijn zoon Lev

(Leo= leeuw)

Het werd de hoofdstad van  Galicië-Wolynië en een belangrijke

handelsstad  waar Duitsers, Armeniërs, Grieken, Joden, Hongaren,

Italianen en Tataren zich vestigden.

Uitsnede van kaart links: Lviv in 1256

       

    

Detailkaart van Lviv in 1356

(verkrijging stadsrecht)

De verschillende kleuren geven de

eeuwen aan, verschillende vormen:

andere vormen van stadsrecht

 

Europa in 1402; Lviv vanaf midden 14de eeuw onder Poolse en

Litouwse vorsten (1386 Personele Unie)

 

In 1356 kreeg Lviv het Maagdeburger Stadsrecht

In 988/89 werd het Christendom overgenomen van Byzantium.  In 1359 werd Lemberg een Rooms-katholiek bisdom .*

n.b.Na het schisma van 1054 tussen de Orthodoxe en katholieke Kerk, ontstond

een 3de richting : de Geünieerde kerk die de paus in Rome erkent als hoofd, maar de Orthodoxe liturgie volgt. Sinds 1596 (Unie van Lublin) volgde de Poolse koning de besluiten van de geünieerde synode. Priesters mogen trouwen, bisschoppen niet.

 

De Levanthandel (einde Middeleeuwen)

Rood : belangrijke handelsroute

Bruin : het oprukkende Osmaanse Rijk6

         

 

 

 

 

Oost-Europa in de 16de eeuw 6

 

 

 

 

 

Uitsnede: Lviv 16de eeuw

3

 

In 1683 versloeg de Poolse koning  Jan III Sobieski (1674-1696) deTurken bij Wenen en heroverde Podolië, maar na zijn overlijden werd Polen weer een ‘speelbal’ van vreemde mogendheden.

 

 3 Polen vóór de 1ste deling van 1772 

 

Bij de deling van 1772 verkreeg het Habsburgse rijk Lemberg en omstreken en toen Oostenrijk (Habsburgse Rijk) in de 18de eeuw het oostelijke deel van Galicië samenvoegde met het westelijke , ontstond er een nieuwe bestuursstructuur , maar werden ook twee volkeren bijeengebracht die heel verschillend  waren in taal en godsdienst en regelmatig met elkaar overhoop hadden gelegen. In het Westen bevonden zich de Polen die Rooms-katholiek waren en in het Oosten de Ruthenen, sinds eind 19de eeuw Oekraïners genoemd. Zij waren sinds 1596 verenigd (geünieerd* -zie ook verderop) met Rome.

In 1774 besloot keizerin Maria Theresia dat er in het nieuw ontstane gebied zich veel Duitsers moesten gaan vestigen als handelaar, fabrikant, kunstenaar enz. Zij kregen zes jaar vrijstelling van belasting.

De katholieken mochten zich overal vestigen, de protestanten alleen in

bepaalde gebieden, zoals in Lemberg.

 

Europa in 1815 (Congres van Wenen)

Lemberg  bleef onder ‘Oostenrijk’

De ‘Duitsers’ hadden aanvankelijk een betere positie, maar uiteindelijk werd het merendeel van de bevolking ‘gelijkberechtigd’.  In 1848 werd de lijfeigenschap afgeschaft.

 

 

Die gelijkheid veranderde  toen in 1867de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije ontstond. Deze gaf het Kroonland Galicië en Lodomerië geleidelijk meer autonomie onder leiding van de (kath.)Polen. 

6

 

 

 

 

Europa vóór WO I (1914)

 

 

De troepen van de tsaar

bezetten Lvov (1914-1915);

daarna weer als Lemberg i.h.v.             

Oostenrijk-Hongarije  (1915-1918)

 

 

 

O- Europa na WO I:

de nationaliteiten:

Polen en Oekraïeners.

(Oekraïners)

 

Lvív (zie Curzonlijn=…...

kaartje rechts ) valt in 1918 onder Rusland* ..

Na de Poolse onafhankelijkheid in 1918 werd de Curzon lijn (Oostgrens van Polen) vastgesteld.*.In 1920 vielen de Bolsjewieken Polen binnen en werden verslagen; de Oostgrens werd 200 km  naar het oosten verlegd.

Lvív lag nu weer in Polen. 

In 1939 (Molotov-von Ribbentrop-pakt) werd de linie weer als oostgrens vastgelegd en werd Lwów onderdeel van de Oekraïense sovjetrepubliek.

 

* In 1918 is (een deel van) Oekraïne tijdelijk een ‘onafhankelijke’ staat geweest. Men probeerde met behulp van o.a. de kaart rechts, aan te tonen in Brest-Litovsk en Versailles dat het gebied een eenheid was, maar de Westerse landen gingen niet mee in deze gedachte.

De Polen wonnen de felle oorlog tegen de Oekraïners (1918-1919) en Lemberg werd niet Lviv, maar Lwów.

     

 

In het Interbellum behoorde het grootste deel van de Oekraïne tot de  Oekraïense sovjetrepubliek.  Voor de inwoners was het een periode van relatieve rust en welvaart, want de gezondheidszorg  en het onderwijs waren gratis en de huren laag.  De primaire levensbehoeften waren nog nooit zo goedkoop geweest. Ook was er nauwelijks antisemitisme omdat de Russen alle

godsdiensten verboden. De inwoners geloofden sterk in de onoverwinnelijkheid van het Russische leger, zo sterk zelfs dat toen

de Duitsers Kiev aanvielen de Joden niet vluchtten want het Rode leger zou het Duitse direct verslaan.

 

De gevolgen van het Pakt van 1939

(Lviv weer Russisch): Veel Joden uit  Polen

vluchtten naar Lvív.

De Tweede Wereldoorlog (1939-1945) in Oost-Europa: De Russen begonnen in febr. 1940 met massadeportaties van Polen en Oekraïners naar delen van Centraal Rusland en naar allerlei kampen. Zelfs in juni 1941 toen de Duitsers Rusland binnenvielen, lieten de Russen de gevangenen niet vrij. Zij werden óf nog verder naar het Oosten getransporteerd óf ter plekke geëxecuteerd.

 

Direct daarna begonnen de Duitse Jodenvervolgingen. De beruchtste daarvan is die van Babi Jar ( ravijn bij Kiev) waar in de eerste weken de hele Joodse bevolking (ruim 30.000) werd vermoord . De schattingen van het totaal aantal doden aldaar lopen uiteen van 100.000 tot 250.000. De Duitsers hebben  in 1943, toen het Rode Leger de tegenaanval inzette, alles proberen te verdoezelen, maar dat is niet gelukt. Omdat veel Oekraïners hadden meegeholpen de Joden de verraden, hebben de Sovjet autoriteiten later ook geprobeerd de gebeurtenissen van Babi Jar te verzwijgen. Pas vele jaren na de oorlog is er een monument gekomen voor alle ‘vaderlandslievende gevallenen ‘.

 

Het ‘Groot-Duitse Rijk’ en de organisatie van de NSDAP  (1933-1944)

 

  Het ‘Groot-Duitse Rijk’ en Europa 1938-1944

  De zwarte vierkanten geven het aantal Joden aan.

 

Het verlies van Duitsland: Gevolgen:

Polen wordt 200 km. naar het westen gecompenseerd  Duitsers, Polen en  Sovjet-volken ‘verhuizen’.

 

Midden- en Oost-Europa na WOII:

Lwow vanaf 1944-1991 in de

Oekraïense  Socialistische Sovjet

Republiek

 

 

Na de ontploffing in de kerncentrale van Tsjernobyl (1986) ontstond er steeds meer weerstand tegen de Russen met als gevolg dat in 1991 de onafhankelijke republiek Oekraïne werd uitgeroepen. West-Oekraïne is op het Westen gericht en Oost-Oekraïne op Rusland. In Oktober 2004 waren er presidentsverkiezingen vol fraude.  Het land is nog steeds erg verdeeld en het zal nog wel een hele tijd duren voordat een echte eenheid gerealiseerd wordt.

 

*Godsdienst: De katholieke kerk in Lviv kent drie richtingen: Rooms-, Oekraïens/Grieks- (geünieerd) en Armeens-Katholiek,

maar alle drie zijn ze ‘onderhorig’ aan de paus.

De Roomse diensten worden in de Latijnse kathedraal  te Lviv gehouden en vooral door Polen bezocht

De zetel van het hoofd van de Grieks-kath. (geünieerde)  kerk was lang de Georgskathedraal in Lviv, maar bevindt zich sinds 2006 in Kiev.

Verder zijn er verschillende orthodoxe geloofsrichtingen en ook twee ‘autocephale’ orthodoxe kerken die een eigen patriarch in Kiev hebben.  Eigenlijk is er nauwelijks verschil tussen de orthodoxe kerken, de liturgie is in principe hetzelfde. Het gaat er om

wie aan het hoofd staat, waar het godsdienstige centrum is en in welke taal de dienst gehouden wordt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     Terug naar boven / naar de pagina Eerdere reizen / naar de Homepage van Charlotte Anna Hansson