|
Nieuwsbrief Vocale
duetten nr. 2 (februari 2005)
W. A. Mozart (1756-1791) schreef het oorspronkelijk
vierstemmige Ave Maria (KV554) in 1788 in Wenen en het Ave Verum (motet voor koor, viool en orgel-KV
618) een half jaar voor zijn dood. Het is gewijd aan zijn vriend A.Stoll, koormeester in Baden, in zeer eenvoudige
zetting (of vanwege het keizerlijk verbod op
ingewikkelde muziek of vanwege de beperktheid van S.`s koor). De Zauberflöte componeerde hij vlak voor zijn dood, voor
de Weense artiestengroep van E. Schikaneder
die zelf het libretto schreef naar het verhaal van Chr. Wieland
‘Lulu oder die Zauberflöte’. Het was een groot succes. Het is een
sprookje, vol vrijmetselaarssymboliek, waarin prins Tamino,
na aangevallen te zijn door een slang, wakker wordt en bevriend raakt met
de toevallig voorbijkomende vogelvanger Papageno.
T. krijgt van de Koningin van de Nacht (het Kwaad) de opdracht haar dochter
Pamina uit de handen van de opperpriester Zarastro (het Goede) te bevrijden. Papageno
helpt hem. Pamina is verliefd op T. , maar denkend dat het niet
wederzijds is, wil ze zelfmoord plegen. T. en Pamina
doorstaan uiteindelijk alle beproevingen met behulp van de toverfluit. Het
duet van Pamina en Papageno(1e
akte-2de toneel)speelt zich af in het paleis van Zarastro
als P. door het raam Pamina ziet die net een
vergeefse vluchtpoging heeft gedaan. Hij vertelt haar dat T. haar komt
bevrijden ; samen zingen ze over de vreugde van de liefde (Bei Männern welche Liebe..)
De ‘romanticus’ Edward MacDowell (1860-1908) in New York
geboren, van Ierse afkomst, studeerde een tijd in Parijs en trad daarna in
verschillende Duitse steden m.n. op als solo-pianist.
In 1888 vertrok hij weer naar Amerika. Hoewel hij zeer beïnvloed is door
o.a. Liszt, Schumann, Wagner en vooral Grieg, wordt
hij als een van de belangrijkste Amerikaanse componisten beschouwd; er is
echter niets typisch Amerikaans of nationalistisch in zijn muziek te
vinden. Hij was ook geen ‘vernieuwer’. Zijn muziek is sinds het laatste
kwart van de 20ste eeuw op een paar stukken na een beetje ‘uit de mode’.
Het duet To a wild Rose ,opus
5, schreef hij (zoals alle opusnummers 1-7) onder
het pseudoniem Edgar Thorn.
De latere pianobewerking is no. 1 van de Woodland
Sketches, opus 51, in
1896 gepubliceerd. De melodie is daarna veel bewerkt voor allerlei
instrumenten .
W.Ryden (1939-…) woont en
werkt zijn hele leven al in New York. Hij
schrijft veel vocale, koor- en solomuziek en orkestmuziek voor diverse
instrumenten; hij heeft veel succes met liederen voor radio en t.v.
en is ook nog dirigent en muziekuitgever.
De Three Alice
Songs zijn geschreven tussen 1993 en 1995 en opgedragen aan de sopraan Tobé Malavista.
De figuur Alice gaat terug op Alice Pleasance Liddell (1852-1934) die als kind als inspiratiebron
heeft gediend voor Charles Lutwidge
Dodgson (=Lewis Carroll). Naar aanleiding van een roeitochtje in 1862
met Alice (zie ook: Pool of Tears)
schreef hij ‘A. in Wonderland’ en in 1871 ontstond nog ‘Through
the Looking Glass’. De
boeken zijn een reactie op de zeer moralistische kinderboeken uit die tijd.
The Lobster Quadrille is de titel van hoofdstuk 10 van A.in W. waarin de Mock Turtle(half schildpad,half kalf) en de Gryphon een dans voordoen, waarna ze A. vragen over
haar avonturen te vertellen (in dit lied wordt een huisjesslak –snail- door een wijting –whiting- uitgenodigd mee te doen aan een dans op het
strand waarbij ze lekker ver in zee worden gegooid. De slak ziet dat niet
zo zitten)
The pool of Tears is de titel
van hoofdstuk 2 van A. in W., waarin A. eerst heel groot wordt en dus niet
meer door het deurtje in de tuin kan, waarna ze hard gaat huilen. Als ze
weer kleiner wordt valt ze in een zee van haar eigen tranen, waar ze een
Muis ontmoet en allerlei andere dieren en onder haar leiding zwemmen ze
naar de kant (in dit lied wordt een krokodil beschreven zoals die zich
gedraagt in de Nijl). Through the Looking Glass (=spiegel)is
gebaseerd op een ontmoeting van de stukken van een schaakbord. A. moet als
witte pion zeven velden naar de overkant reizen en daar koningin worden.
Als A. schaak maakt, wordt de Rode Koning wakker. Welke persoon zich in dit
lied (Looking Glass Tango)
achtervolgd voelt is (nog) niet duidelijk.
|